Czego nie obejmuje ubezpieczenie domu? Co warto wiedzieć przed podpisaniem umowy

Większość ludzi myśli, że jak kupi ubezpieczenie domu, to wszystko, co się stanie w domu, będzie pokryte. To błędne założenie. W praktyce wiele sytuacji - nawet bardzo drogich - nie jest objętych ubezpieczeniem. I to nie dlatego, że ubezpieczyciel jest chciwy. A dlatego, że każdy polisowy dokument zawiera jasne wykluczenia. Jeśli nie wiesz, czego nie pokrywa ubezpieczenie, możesz zostać z niewielkim budżetem i ogromnym problemem.

Uszkodzenia spowodowane zaniedbaniami

Jeśli zauważyłeś, że rura pod zmywarką zaczyna przeciekać, a nie dzwonisz do rzeźbiarza, tylko czekasz, aż woda się rozleje - to nie będzie to objęte ubezpieczeniem. To samo dotyczy zardzewiałej rury, która pękła po latach braku konserwacji, czy dachu z uszkodzonymi dachówkami, które nie były wymieniane przez 15 lat. Ubezpieczenie nie pokrywa szkód wynikających z braku konserwacji. To nie jest „zguba losu” - to jest brak opieki.

Przykład: w marcu 2024 roku w Gdańsku rodzinie odmówiono odszkodowania za uszkodzenia w poddaszu. Woda przeszła przez dach, bo dachówki były zniszczone od 2018 roku, a właściciel nie zgłaszał tego do remontu. Ubezpieczyciel odwołał się do klauzuli o „zaniedbaniu obiektu”. Nie było to kradzież, nie było to powódź - było to po prostu zapominanie o domu.

Szczególne rodzaje szkód: powodzie, trzęsienia ziemi, burze

Standardowe ubezpieczenie domu nie obejmuje szkód spowodowanych powodziami, trzęsieniami ziemi ani burzami o bardzo wysokiej sile (np. huraganami). To nie znaczy, że nie możesz mieć takiego ubezpieczenia - tylko że musisz je dodać jako dodatkową opcję. W Polsce, zwłaszcza w regionach nad Wisłą, w dolinie Ody, czy w okolicach Puszczy Białowieskiej, ryzyko powodzi rośnie. Ale większość polis domowych nie zawiera tej opcji automatycznie.

W 2023 roku ponad 12 000 domów w Polsce zostało uszkodzonych przez powodzie. Tylko 23% z nich miało dodatkowe ubezpieczenie na powodzie. Reszta musiała samodzielnie pokryć koszty - średnio ponad 45 000 zł za dom. To nie jest rzadkość. To jest standard.

Kradzież z domu - ale tylko przy spełnionych warunkach

Jeśli ktoś włamal się do domu i ukradł telewizor, to raczej otrzymasz odszkodowanie. Ale jeśli kradzież nastąpiła, bo zostawiłeś drzwi otwarte, a klucz był w zamku - to nie. Ubezpieczenie domu wymaga, byś spełnił podstawowe warunki bezpieczeństwa. To znaczy: drzwi muszą być zabezpieczone zamkiem, okna muszą być zamknięte, a alarm (jeśli masz) musi być włączony, jeśli jest to warunek polisy.

W 2024 roku w Warszawie 17% zgłoszonych kradzieży zostało odmówionych właśnie z powodu „niedopasowania warunków bezpieczeństwa”. Ktoś zostawił drzwi z otwartym zamek, bo myślał, że „takie coś się nie stanie”. A potem się stało. I nie było odszkodowania.

Szczególne przedmioty - co nie jest objęte

Nie każdy przedmiot w domu jest objęty ubezpieczeniem. Oto lista typowych wykluczeń:

• Gotówka - zazwyczaj maksimum 2000-5000 zł, nawet jeśli masz 300 000 zł ubezpieczenia
• Biżuteria i klejnoty - tylko jeśli zostały zgłoszone oddzielnie i dodatkowo ubezpieczone
• Elektronika użytkowa - np. laptop, telefon, kamera - często mają limit 10-15% całkowitej wartości ubezpieczenia
• Antyki i dzieła sztuki - wymagają osobnego ubezpieczenia i wyceny
• Samochody, rowery, motocykle - to są osobne polisy

W 2023 roku w Krakowie kobieta zgłosiła, że ukradziono jej 12-karatowy pierścionek z diamentem. Nie miała go zgłoszonego w polisie. Ubezpieczyciel zapłacił tylko 300 zł - to była wartość „przeciętnego biżuterii” w polisie. Nie więcej.

Uszkodzenia spowodowane przez sąsiadów - czy to Twoja odpowiedzialność?

Jeśli sąsiad z góry przelał wodę przez sufit i zniszczył twoją podłogę, to nie jesteś w stanie złożyć odszkodowania na swoje ubezpieczenie domu. To nie jest szkoda w Twoim domu - to jest szkoda spowodowana przez kogoś innego. W tym przypadku powinieneś złożyć odszkodowanie na ubezpieczenie sąsiada (jeśli ma odpowiedzialność cywilną) lub złożyć pozew.

Ubezpieczenie domu pokrywa tylko szkody, które powstają „wewnątrz granic Twojego domu i z powodu zdarzeń objętych polisą”. Nie pokrywa szkód wynikających z działania innych osób - chyba że masz dodatkową opcję „odpowiedzialność cywilna dla właściciela domu”, która obejmuje też szkody spowodowane przez Twoje dzieci lub zwierzęta.

Wartościowe usługi - np. naprawa, remont, wywozienie

Ubezpieczenie domu nie pokrywa kosztów naprawy, remontu czy wywozienia uszkodzonych rzeczy. Pokrywa tylko wartość zniszczonego przedmiotu - nie jego naprawę. Przykład: masz 10-letni klimatyzator, który uległ uszkodzeniu. Ubezpieczyciel zapłaci Ci jego wartość rynkową z 2015 roku - nie nowy, nie z gwarancją, nie z montażem. Czyli może to być 500 zł, a nowy kosztuje 4000 zł.

W 2024 roku w Łodzi mężczyzna zgłosił uszkodzenie kotła. Ubezpieczyciel zapłacił 1800 zł - to była wartość amortyzacyjna. Nowy kotłownik kosztował 7500 zł. Różnica - 5700 zł - musiała być pokryta z własnych środków.

Co nie jest objęte - podsumowanie

Oto lista najważniejszych wykluczeń, które warto zapamiętać:

• Brak konserwacji - zaniedbanie domu
• Woda z powodzi - tylko jeśli dodano opcję
• Kradzież przy niewłaściwym zabezpieczeniu
• Gotówka, biżuteria, antyki - bez osobnego zgłoszenia
• Szczególne urządzenia - tylko do określonego limitu
• Szczególne usługi - naprawa, montaż, transport nie są objęte
• Szczególne źródła szkód - sąsiedzi, zwierzęta, dzieci - tylko jeśli masz dodatkową opcję

Nie chodzi o to, żeby nie ubezpieczać domu. Chodzi o to, żeby ubezpieczyć go poprawnie. Przeczytaj polisę. Zadaj pytania. Nie przyjmuj „standardowej” polisy - zawsze pytaj: „Czy to jest objęte?”. Jeśli nie masz pewności - zapisz to. To może zaoszczędzić Ci tysiące złotych.

Co zrobić, żeby nie zostać z niewielkim odszkodowaniem?

• Przeczytaj polisę - nie tylko podpisz. Szukaj sekcji „Wykluczenia” lub „Nieobjęte ryzyka”.
• Zgłoś wszystkie wartościowe przedmioty - biżuteria, obrazy, sprzęt audio - oddzielnie.
• Dodaj opcję „powodzie” jeśli mieszkasz w strefie ryzyka.
• Utrzymuj dom - robić remonty, wymieniać rury, sprawdzać dach - to nie koszt, to inwestycja w bezpieczeństwo.
• Przeprowadź inwentaryzację domu - zrób zdjęcia, zapisz numery seryjne, zapisz kwoty zakupu. To ułatwi zgłoszenie szkody.

Nie ma jednego „idealnego” ubezpieczenia. Jest tylko jedno, które pasuje do Twojego domu i Twojego ryzyka. I to nie jest to, co sprzedawca ci zaproponuje na pierwszy rzut oka. To jest to, co sprawdzisz sam, z papierem w ręce i z wyraźnymi pytaniami.